اوراق بهادار با درآمد ثابت در حسابداری

درآمد و اوراق بهادار

درآمد ثابت به طور کلی به آن دسته از اوراق بهادار سرمایه گذاری اطلاق می شود که تا تاریخ سررسید به سرمایه گذاران سود ثابت یا سود سهام پرداخت می کند. در سررسید، به سرمایه گذاران اصل مبلغی که سرمایه گذاری کرده بودند بازپرداخت می شود.
اوراق قرضه دولتی و شرکتی رایج ترین انواع محصولات با درآمد ثابت هستند.
بر خلاف سهامی که ممکن است هیچ جریان نقدی به سرمایه گذاران پرداخت نکند، یا اوراق بهادار با درآمد متغیر، که در آن پرداخت ها می تواند بر اساس برخی معیارهای اساسی تغییر کند (مانند نرخ های بهره کوتاه مدت)، پرداخت های یک اوراق بهادار با درآمد ثابت از قبل مشخص است و باقی می ماند. در سراسر ثابت شده است.
علاوه بر خرید مستقیم اوراق بهادار با درآمد ثابت، چندین صندوق قابل معامله در مبادله با درآمد ثابت (ETF) و صندوق های سرمایه گذاری مشترک در دسترس سرمایه گذاران هستند.

اوراق بهادار با درآمد

وراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-Income Security) نوعی روش سرمایه‌گذاری بوده که در آن فرد سرمایه‌گذار در تاریخ‌های مشخص، مبالغی را دریافت می‌نماید. این روند تا زمان پایان تاریخ سررسید این اوراق ادامه خواهد داشت. در تاریخ سررسید نیز اصل مبلغ سرمایه‌گذاری شده توسط فرد به وی بازگردانده می‌شود.

اقسام تمرکز درآمد ثاب در حسابداری سرمایه گذاری

– درآمد ثابت طبقه‌ای از دارایی‌ها و اوراق بهادار است که سطح مشخصی از جریان‌های نقدی را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کند، معمولاً به صورت سود ثابت یا سود سهام.
– اوراق قرضه دولتی و شرکتی رایج ترین انواع محصولات با درآمد ثابت هستند.
– آنها به عنوان درآمد ثابت شناخته می شوند زیرا نرخ بهره ثابتی را به سرمایه گذاران می پردازند.
– در سررسید بسیاری از اوراق بهادار با درآمد ثابت، سرمایه‌گذاران علاوه بر سودی که دریافت کرده‌اند، اصل مبلغی را که سرمایه‌گذاری کرده‌اند بازپرداخت می‌کنند.
– در صورت ورشکستگی یک شرکت، سرمایه گذاران با درآمد ثابت اغلب قبل از سهامداران عادی پرداخت می شوند.

شرکت های دولتی اوراق بدهی را برای جمع آوری پول برای تامین مالی عملیات روزانه و تامین مالی پروژه های بزرگ منتشر می کنند.
برای سرمایه گذاران، ابزارهای با درآمد ثابت در ازای سرمایه گذارانی که پول خود را وام می دهند، بازده نرخ بهره مشخصی را می پردازند. در تاریخ سررسید، به سرمایه گذاران مبلغ اولیه ای که سرمایه گذاری کرده اند بازپرداخت می شود – که به عنوان اصل سرمایه شناخته می شود.

به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است اوراق قرضه ۵ درصدی با ارزش اسمی یا اسمی ۱۰.۰۰۰ ریال منتشر کند که در مدت پنج سال سررسید می‌شود. سرمایه گذار اوراق قرضه را به قیمت ۱۰.۰۰۰ ریال می خرد و تا پایان پنج سال بازپرداخت نمی شود. در طول پنج سال، شرکت پرداخت‌های بهره را بر اساس نرخ ۵ درصد در سال پرداخت می‌کند. در نتیجه، به مدت پنج سال سالانه ۵۰.۰۰۰ ریال به سرمایه گذار پرداخت می شود. در پایان پنج سال، ۱۰.۰۰۰ ریال سرمایه‌گذاری اولیه در تاریخ سررسید به سرمایه‌گذار بازپرداخت می‌شود. سرمایه گذاران همچنین ممکن است سرمایه گذاری هایی با درآمد ثابت پیدا کنند که پرداخت ها را به صورت ماهانه، سه ماهه یا شش ماهه پرداخت می کنند.

اوراق بهادار با درآمد ثابت

اوراق بهادار با درآمد ثابت برای سرمایه گذاران محافظه کار که به دنبال پرتفوی متنوع هستند توصیه می شود. درصد سبد اختصاص داده شده به درآمد ثابت به سبک سرمایه گذاری سرمایه گذار بستگی دارد. همچنین فرصتی برای متنوع کردن سبد با ترکیبی از محصولات و سهام با درآمد ثابت وجود دارد که سبدی را ایجاد می کند که ممکن است ۵۰٪ در محصولات با درآمد ثابت و ۵۰٪ در سهام داشته باشد.

اوراق قرضه و اسناد خزانه، اوراق قرضه شهرداری، اوراق قرضه شرکتی و گواهی سپرده (CD) همگی نمونه هایی از محصولات با درآمد ثابت هستند. اوراق قرضه خارج از بورس (OTC) در بازار اوراق قرضه و بازار ثانویه معامله می شود.

انواع ‌اوراق بهادار با درآمد ثابت

به طور کلی، اوراق بهادار با درآمد ثابت به دو دسته اوراق بدهی و گواهی سپرده قابل تقسیم می‌باشند. البته در این بین، اوراق بدهی رایج‌تر از دسته دیگر بوده و از محبوبیت بیشتری نیز برخوردار هستند. به طوری که در بسیاری کشورهای دنیا، اکثر سرمایه‌گذاران پول خود را به طور معمول به خرید اوراق بورسی با ریسک کم و همینطور اوراق بدهی اختصاص می‌دهند.

۱- اوراق بدهی

اوراق بدهی را می‌توان یکی از رایج‌ترین انواع اوراق با درآمد ثابت دانست. به طور معمول این اوراق با هدف تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی انتشار می‌یابند. به عبارتی، شرکت‌ها و دولت‌ها با فروش این اوراق به عموم مردم، به نوعی از آنها وام گرفته و از این طریق منابع مالی مورد نیاز خود جهت اجرای پروژه‌ها را تامین می‌نمایند. اوراق بهادار با درآمد ثابت در حسابداری

لازم است به این نکته اشاره کرد که سرمایه‌گذاران اوراق بدهی، سهمی در مالکیت شرکت‌ها ندارند. از این رو، حق رای در تصمیم گیری‌های شرکت را نیز نخواهند داشت. این احتمال وجود دارد که اوراق بدهی کوپن پرداخت سود داشته باشند. در این صورت، می‌بایست در بازه‌های زمانی مشخصی به دارندگان این اوراق، مقادیر از پیش تعیین شده‌ای پرداخت گردد.

اوراق بدهی به دو دسته اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت و اوراق قرضه با نرخ بهره شناور تقسیم می‌گردد. از جمله مشخصه‌های مشترک تمامی انواع اوراق بدهی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تاریخ سررسید
• ارزش اسمی
• قیمت فروش
• بازده تا تاریخ سررسید (YTM)
• ارزش اسمی
• نرخ سود اسمی

۲- گواهی سپرده

علاوه بر اوراق بدهی، گواهی سپرده نیز یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت به حساب می‌آید. گواهی سپرده، توسط بانک‌ها منتشر و عرضه می‌شود و تضمین اصل سپرده و سودهای پرداختی نیز به عهده خود بانک می‌باشد.

سرمایه‌گذاران سودهای خود را از طریق کوپن‌های گواهی سپرده و به صورت دوره‌ای دریافت می‌نمایند. این گواهی‌ها دارای تاریخ سررسید و نرخی ثابت برای سود هستند و به شخص دارنده یا حامل، این اجازه را می‌دهند که سود سپرده را مسترد نماید.

دو نوع گواهی سپرده عبارتند از:

• گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام

این نوع گواهی به سپرده‌هایی گفته می‌شود که با سررسید مشخص نزد بانک‌ها افتتاح می‌شوند. بانک‌ها نیز در قبال دریافت این سپرده‌ها، گواهی تحت عنوان گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه‌گذار عام صادر می‌نماید. این نوع گواهی دربردارنده شرایط قرارداد سپرده گذاری بود و می‌تواند به صورت با نام و یا بی نام باشد.

• گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص

این نوع گواهی به سپرده‌هایی اطلاق می‌گردد که بانک به منظور تامین منابع مالی اجرای پروژه‌های ساختمانی، خدماتی، تولیدی و… افتتاح می‌نمایند. این نوع گواهی‌ها نیز دارای سررسیدی مشخص می‌باشند.

ریسک های مرتبط با درآمد ثابت

اگرچه مزایای زیادی برای محصولات با درآمد ثابت وجود دارد، اما مانند همه سرمایه گذاری ها، ریسک های مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران باید قبل از خرید آنها از آنها آگاه باشند.

ریسک اعتباری و پیش فرض

ریسک اعتباری مرتبط با یک شرکت می تواند اثرات متفاوتی بر ارزش گذاری ابزار با درآمد ثابت تا سررسید آن داشته باشد. اگر شرکتی با مشکل مواجه باشد، ممکن است قیمت اوراق قرضه آن در بازار ثانویه کاهش یابد. اگر یک سرمایه گذار سعی کند اوراق قرضه یک شرکت در حال مشکل را بفروشد، ممکن است اوراق قرضه کمتر از قیمت اسمی یا اسمی آن به فروش برسد. همچنین، ممکن است فروش اوراق قرضه در بازار آزاد با قیمت منصفانه یا اصلاً برای سرمایه گذاران دشوار شود زیرا تقاضا برای آن وجود ندارد.
قیمت اوراق می تواند در طول عمر اوراق قرضه افزایش یا کاهش یابد. اگر سرمایه‌گذار اوراق قرضه را تا سررسید آن نگه دارد، تغییرات قیمت بی‌اهمیت است زیرا ارزش اسمی اوراق در سررسید به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود. اما اگر دارنده اوراق قرضه را قبل از سررسید آن از طریق یک کارگزار یا موسسه مالی بفروشد، سرمایه گذار قیمت فعلی بازار را در زمان فروش دریافت می کند. قیمت فروش بسته به شرکت اصلی، نرخ بهره کوپن و نرخ بهره فعلی بازار می‌تواند منجر به سود یا زیان سرمایه‌گذاری شود.

ریسک نرخ بهره

سرمایه گذاران با درآمد ثابت ممکن است با ریسک نرخ بهره مواجه شوند. این ریسک در محیطی اتفاق می افتد که نرخ بهره بازار در حال افزایش است و نرخ پرداختی اوراق قرضه عقب می افتد. در این صورت، اوراق قرضه در بازار اوراق ثانویه ارزش خود را از دست می دهد. همچنین سرمایه سرمایه گذار در سرمایه گذاری گره خورده است و نمی توانند آن را با کسب درآمد بالاتر بدون زیان اولیه وارد کار کنند.
به عنوان مثال، اگر یک سرمایه‌گذار اوراق قرضه ۲ ساله را با پرداخت ۲.۵ درصد در سال خریداری کند و نرخ سود اوراق قرضه ۲ ساله به ۵ درصد افزایش یابد، سرمایه‌گذار روی ۲.۵ درصد قفل شده است. خوب یا بد، سرمایه‌گذارانی که محصولات با درآمد ثابت دارند، نرخ ثابت خود را بدون توجه به اینکه نرخ بهره در بازار حرکت می‌کند، دریافت می‌کنند.

ریسک های تورمی

ریسک تورمی نیز خطری برای سرمایه گذاران با درآمد ثابت است. سرعت افزایش قیمت ها در اقتصاد را تورم می گویند. اگر قیمت ها افزایش یابد یا تورم افزایش یابد، به سود اوراق بهادار با درآمد ثابت می خورد. به عنوان مثال، اگر اوراق بدهی با نرخ ثابت ۲ درصد بازدهی بپردازد و تورم ۱.۵ درصد افزایش یابد، سرمایه گذار ضرر می کند و تنها ۰.۵ درصد بازدهی واقعی به دست می آورد.

مزایا و معایب سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت