مفروضات حسابداری، پایه و اساس تهیه گزارشها و صورتهای مالی هستند. در واقع تمام شرکتها برای ارائه صورت های مالی به سازمانهای مربوط، از یک سری اصول و استانداردهای که مورد پذیرش همه است، استفاده می کنند.

تعریف مفروضات حسابداری

مفروضات حسابداری را می توان به عنوان مجموعه ای از قوانین تعریف کرد که تضمین می کند عملیات تجاری یک سازمان به طور کارآمد و طبق استانداردهای تعریف شده توسط FASB (هیئت استانداردهای حسابداری مالی) انجام می شود، که در نهایت به ایجاد زمینه برای سازگاری، قابل اعتماد و سازگاری کمک می کند. اطلاعات ارزشمندی است و کاملاً بر اساس اصولی مانند تعهدی، سازگاری، قابلیت اطمینان و عینیت، فرض واحد پولی، فرض واحد تجاری، دوره، تداوم فعالیت، هزینه های تاریخی، افشای کامل و محافظه کاری است.

اهمیت مفروضات بنیادی حسابدرای

• این مفروضات برای سازمان، مدیریت آن و خوانندگان صورت های مالی بسیار بزرگ است. این به ایجاد یک چارچوب قوی برای اطلاعات قابل اعتماد و سازگار کمک می کند. قابلیت اطمینان، تأیید پذیری و عینیت صورت های مالی را افزایش می دهد. هدف از چنین مفروضاتی این است که استفاده کنندگان صورت های مالی را قادر به ارزیابی و تأیید صحت سوابق مالی یک سازمان و ارزیابی رفاه اقتصادی کنند. شکی نیست که این مفروضات به ایجاد اعتبار کمک می کند.
• این یک ساختار سیستماتیک در مورد چگونگی ثبت و گزارش معاملات حسابداری یک سازمان برای یک دوره مالی خاص در صورتهای مالی ارائه می دهد. تحلیلگر و سرمایه گذاران بالقوه و موجود می توانند با کمک مفروضات حسابداری صحت، قابلیت اطمینان، صحت و مقایسه صورت های مالی را برای دوره های مختلف حسابداری بررسی کنند.
• استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی حتی می‌توانند بر اساس واقعی بودن، قابلیت اطمینان و نتایج مالی نشان‌داده‌شده در صورت‌های مالی شرکت، تصمیمات مرتبط با سرمایه‌گذاری مهمی اتخاذ کنند. مدیریت را قادر می سازد تا بر اساس نتایج صورت های مالی تصمیمات لازم را اتخاذ کند. این کمک می کند تا وجود خطاها و تقلب های بالقوه را به حداقل رساند یا از بین برد.

انواع مفروضات بنیادی حسابداری

منشا و شالوده اصول حسابداری و مبنای تنظیم و تهیه صورت های مالی را تشکیل می‌دهند. هرکدام از مفروضات حسابداری می‌تواند منشا یک یا چند اصل حسابداری باشد که این مفروضات عبارتند از:

• تفکیک شخصیت
• واحد اندازه‌گیری
• تعهدی
• تداوم فعالیت
• دوره مالی

مکانیسم گزارش تراکنش های مالی را در صورت های مالی تعریف می کند. اینها قوانینی هستند که انجام عملیات تجاری و مکانیسم گزارش دهی خود را طبق استانداردهای تعیین شده توسط FASB برای شرکت ها الزامی می کند. هدف از مفروضات حسابداری، ارائه مبنایی برای سازگاری است که خوانندگان صورتهای مالی بتوانند از آن برای ارزیابی واقعی بودن صورتهای مالی شرکت و تأیید رفاه مالی آن استفاده کنند.

فرض تفکیک شخصیت

هر مجموعه اقتصادی (اعم از اینکه دارای شخصیت حقوقی یا فاقد آن باشد) به عنوان یک شخصیت مجزا از مالکان آن و یا مجموعه‌های دیگر در نظر گرفته می‌شود. به این ترتیب بدهی‌ها و تعهدات هر مجموعه، تنها متعلق به خود مجموعه بوده، مالکان آن هیچ تعهدی در قبال آنها ندارند. به عبارتی دیگر بدین معناست که برای هر مؤسسه، شخصیتی مستقل از مالک (مالکان) آن، همچنین از سایر مؤسسات موجود در جامعه در نظر گرفته می‌شود. به طور مثال با درنظرگرفتن این فرض، هر مؤسسه یک شخصیت حقوقی مستقل در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند دارایی کسب کند و یا حتی بدهی و هزینه تعهد و درآمد نیز تحصیل نماید.

نکته

در شرکتهای تضامنی فرض تفکیک شخصیت، واحد های تجاری به صورت مستقل در نظر گرفته میشوند اما به لحاظ قانونی این تفکیک اعمال نمیشود و بستانکاران میتوانند از دارایی شخصی مالک یا مالکان این گونه شرکت ها، طلب خود را وصول نمایند. بنابراین نوع شرکت ثبت شده، در این فرض حائز اهمیت میباشد.

فرض تداوم فعالیت

برای تقسیم بدهی‌ها و داریی‌ها به دسته‌های بلندمدت و جاری، باید فرض تداوم عملیات اقتصادی واحد لحاظ شود. اینکار باعث معنا بخشیدن به تفاوت بین “جاری و بلند مدت” خواهد شد. به عبارتی دیگر عملیات موسسه در آینده قابل پیش بینی است و تداوم خواهد داشت و قصدی برای انحلال یا توقف فعالیت آن وجود ندارد. به طور مثال با داشتن چنین فرضی، دارایی‌ها و بدهی‌ها به جاری و بلندمدت تقسیم می‌شود.

بر اساس تعریف کمیته استانداردهای حسابداری مالی، برای هر مجموعه اقتصادی فرضیات حسابداری زیر متصور است:

• فعالیت اقتصادی مجموعه برای مدت طولانی (جهت انجام قراردادها و تعهدات خود) ادامه دارد
• نوع فعالیت اقتصادی شرکت قابل پیش‌بینی است
• تمایل یا ضرورتی به انحلال شرکت یا کاهش کارکرد آن وجود ندارد

چگونگی نمایش فرض تداوم فعالیت در کارکرد مجموعه

• تفکیک دارایی‌های مجموعه به دوره مالی کوتاه مدت (جاری) و بلند مدت
• ثبت دارایی‌ها به بهای تمام شده و نه ارزش جاری آنها در گزارشات
• احتساب بهای تمام شده دارایی‌های ثابت به صورت هزینه در محاسبه استهلاک دارایی ها در مدت کارکرد آنها
• احتساب منافع اقتصادی آتی نظیر پیش دریافت‌ها به عنوان دارایی

فرض دوره مالی

با توجه به این‌که نتایج واقعی عملیات هر مؤسسه‌ای را فقط می‌توان در پایان اجرای عملیات آن و پس از وصول مطالبات، فروش دارایی‌ها و اجرای تعهدات و پرداخت بدهی‌ها به طور دقیق و قطعی تعیین کرد؛ لذا استفاده‌کنندگان از اطلاعات مالی نمی‌توانند برای دریافت اطلاعات تا آن زمان تأمل کنند.

این امر علاوه بر اینکه موجب ارائه خروجی منسجم اطلاعات، تحت عنوان گزارش می‌شود باعث ایجاد قابلیت بررسی روند مالی نیز می‌شود. پیشرفت یا افول کسب و کار هم قابل سنجش می‌‌نماید. به این دوره زمانی که در پایان آن یک بخشی از گزارشات ارائه می‌شود، دوره مالی گفته می‌شود. عمر هر واحد اقتصادی به دوره‌های زمانی مساوی: سه ماهه، شش ماهه و یا یک ساله تقسیم می‌شود. این دوره‌های زمانی دوره مالی یا دوره حسابداری نامیده می‌شوند. دوره‌های مالی یک ساله را سال مالی می‌نامند. این فرض از مفروضات حسابداری، نتایج واقعی عملیات را از منظر اقتصادی تعیین می‌نماید.

مزایای استفاده از فرض دوره مالی

• اطلاع ذی‌نفعان (نظیر صاحبان سرمایه، بستانکاران و اعتباردهندگان) از نتیجه عملکرد و بازدهی واحد تجاری
• در نظر گرفتن مهلت جهت تسویه حساب با بستانکاران
• ارائه گزارش‌های مالی در انتهای هر دوره و مجزا از سایر دوره‌ها
• مقایسه‌پذیری صورت‌های مالی با دوره‌های مالی قبل

فرض واحد اندازه‌گیری

تمام اندازه گیری ها بر اساس واحدهای مشخص هستند برای مثال در فیزیک واحدهایی مثل متر، لیتر و… . در حسابداری واحد اندازه گیری براساس پول میاشد، یکی از مفروضات بنیادی حسابداری فرض واحد اندازه‌گیری است؛ به این صورت که برای اندازه‌گیری نحوه عملکرد مجموعه به یک واحد جهت سنجش بعد مالی مبادله نیاز است. اندازه‌گیری بخش مالی مبادلات با استفاده از “پول” انجام می‌شود. تفاوت واحد اندازه ‎‎گیری حسابداری یعنی پول با واحد اندازه‎گیری‎های فیزیک در تغییرات ماهیت آن است؛ یعنی ارزش پولی براساس تورم تغییر میکند ولی در اندازه گیری‎های حسابداری آن را بطور ثابت فرض میکنند. این فرض از آن جهت حائز اهمیت است که قابلیت مقایسه عملکرد یک مجموعه اقتصادی با سایر مجموعه‌ها را میسر می‌سازد.

مزایای استفاده از واحد اندازه گیری (پول)

• امکان مقایسه صورت‌های مالی واحد تجاری با سایر مجموعه‌ها
• ارائه یک واحد شناخته شده بین‌المللی برای ثبت و نمایش گزارش‌ها

معایب استفاده از واحد اندازه گیری (پول)

• در نظر نگرفتن جنبه‌های غیرپولی در نتایج عملکرد مجموعه؛ نظیر منابع انسانی و یا وضعیت بازار
• تغییرات ارزش پول طی زمان

فرض تعهدی

بر اساس این فرض زیربنایی در حسابداری، درآمدها به محض‌ تحقق و هزینه‌ها به محض تحمیل، بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوط شناسایی و ثبت می‌شوند. مثالی که در این زمینه بسیار روشن‌کننده است این است که مبنای تعهدی در مقابل مبنای نقدی قرار دارد.

به عبارتی دیگر از مفروضات اصلی تهیه صورتهای مالی فرض تعهد است؛ بر اساس این فرض درآمدها در تاریخ تحقیق و هزینه‌ها در تاریخ تحمیل، شناسایی و ثبت می‌شوند؛ به عبارت دیگر، زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد، در شناسایی و ثبت درآمد و هزینه در حسابداری تاثیری ندارد.

در مبنای نقدی هر دریافت وجهی توسط شرکت که از ناحیه صاحبان شرکت یا وام دهندگان نباشد به عنوان درآمد و هر پرداخت وجهی توسط شرکت که به اشخاصی غیر از صاحبان شرکت یا وام دهندگان صورت پذیرد به عنوان هزینه تلقی می‌شود. اما بر اساس فرض تعهدی این‌طور نیست و درآمدها به‌محض تحقق و هزینه‌ها به‌محض تحمیل، شناسایی و ثبت می‌شوند بدون اینکه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوطه توجهی شود.

مزایای بکارگیری مفروضات بنیادی حسابداری

مزایای مفروضات حسابداری نه تنها توسط شرکت ها و مدیریت آنها بلکه توسط سرمایه گذاران نیز به دست می آید. این مزایا به شرح زیر است :

• این مفروضات برای همه نوع سرمایه گذاران، چه سرمایه گذاران بالقوه و چه موجود، سودمند هستند. سرمایه گذاران می توانند صحت صورت های مالی شرکت را ارزیابی کنند و بر این اساس، دید درست و منصفانه از رفاه مالی شرکت را تعیین کنند. این سرمایه گذاران را قادر می سازد تا بر اساس استدلال خود تصمیمات مهمی را در رابطه با سرمایه گذاری اتخاذ کنند. آنها را از دستکاری با نمایش های نادرست معاملات در صورت های مالی شرکت نجات می دهد.
• برای مدیریت یک سازمان نیز مفید هستند. مدیریت یک واحد تجاری با رفاه واقعی خود آشنا می شود و بر اساس این نتایج، اولی می تواند تصمیمات مناسب بگیرد و اطمینان حاصل کند که دومی دفعه بعد بهتر عمل می کند.
• به شرکت ها کمک می کند تا به اهداف و اهداف تجاری بلند مدت و کوتاه مدت خود دست یابند.

نتیجه گیری

در این مقاله درباره مفروضات بنیادی حسابداری بحث کردیم به اینصورت که رعایت این مفروضات برای رفاه یک سازمان اساسی هستند. این مفروضات زمینه را برای چگونگی گزارش یک تراکنش مالی در صورت‌های مالی فراهم می‌کند و اطمینان از پایبندی کامل به تمام الزامات قانونی را برای شرکت‌ها الزامی می‌سازد. قابلیت اطمینان، اعتبار و قابلیت اطمینان صورتهای مالی یک سازمان را برجسته می کند. و برای شرکت، مدیریت آن و خوانندگان صورتهای مالی مفید است. با به انتها رسیدن این مطلب، شما بینندگان عزیز می توانید برای مشاهده و خواندن دیگر مقالات در این زمینه به صفحه مقالات مراجعه کنید. و همچنین  در ادامه مطالب بعدی بیشتر درباره موضوعات خاص مشاغل و مطالب مرتبط با حسابداری و حسابرسی صحبت خواهیم کرد با ما همراه باشید.