هر آنچه باید در خصوص ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری

ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری

با سلام خدمت علاقه مندان به مباحث شیرین حسابداری و با تشکر از اینکه برای پیشرفت علمی خود این مطالب را دنبال می کنید در اینجا سعی می کنیم که درباره استهلاک و مباحث مرتبط با آن با بهره گیری از منابع معتبر در خدمتتان قرار می دهیم با ما همراه باشید.

طبق عرف در حسابداری استهلاک یک هزینه غیر نقدی در نظر گرفته می شود زیرا نشان دهنده یک جریان نقدی واقعی نیست. کل هزینه نقدی ممکن است در ابتدا هنگام خرید یک دارایی پرداخت شود، اما هزینه به صورت افزایشی برای اهداف گزارشگری مالی ثبت می شود. این به این دلیل است که دارایی ها برای شرکت در یک دوره زمانی طولانی سود می بخشند. اما هزینه های استهلاک همچنان باعث کاهش درآمد شرکت می شود که برای اهداف مالیاتی مفید است. هر آنچه باید در خصوص ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری

هزینه استهلاک شده چیست؟

بهای استهلاک شده ارزش یک دارایی ثابت منهای کل استهلاک انباشته ای است که در برابر آن ثبت شده است. در مفهوم گسترده‌تر اقتصادی، هزینه مستهلک شده، مقدار کل سرمایه‌ای است که در یک دوره معین، مانند یک سال مالی، «مصرف می‌شود». هزینه مستهلک شده را می توان برای روند مخارج سرمایه شرکت و میزان تهاجمی بودن روش های حسابداری آن، از طریق محاسبه دقیق استهلاک بررسی کرد.

هزینه مستهلک شده همچنین به عنوان “ارزش اسقاط “، “خالص ارزش دفتری” یا “مبنای هزینه تعدیل شده” شناخته می شود.

به گزارش رسانه مالیاتی ایران، در سلسله مباحث پیش از مجموعه دانستنی های مالیاتی، هزینه های قابل قبول و شرایط پذیرش آن از سوی سازمان امور مالیاتی کشور مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت در این بخش کوشش خواهد شد استهلاکات و طرز محاسبه آن به اختصار مورد امعان نظر قرار گیرد.

استهلاکات (depreciation) استهلاک دارای معانی بسیاری است که در ذیل به چند مورد از آن اشاره می شود.

– کاهش ارزش یک دارائی، این کاهش عبارتست از اختلاف ارزش یک دارائی در دو زمان مختلف به هر دلیلی که کاهش صورت گرفته باشد.

– توزیع هزینه با ارزش اولیه یک دارائی منهای ارزش اسقاطی (اگر قابل پیش بینی و تخمین باشد) در طول عمر مفید دارائی

– سرشکن کردن و تخصیص دادن بهای تمام شده دارائی ثابت را به طریقی معقول و منظم به دوره های استفاده از آن را استهلاک گویند.

اصل تطابق و استهلاک

اصل تطابق تحت اصول پذیرفته شده حسابداری  یک مفهوم حسابداری تعهدی است که دیکته می کند که هزینه ها باید با همان دوره ای که درآمد مربوطه در آن ایجاد می شود مطابقت داشته باشد. استهلاک کمک می کند تا بهای تمام شده یک دارایی با مزایای استفاده از آن در طول زمان مرتبط شود. به عبارت دیگر، هر سال دارایی مورد استفاده قرار می گیرد و درآمد ایجاد می کند – هزینه های افزایشی مربوط به استفاده از دارایی نیز ثبت می شود. هر آنچه باید در خصوص ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری

کل مبلغ مستهلک شده در هر سال که به صورت درصد نشان داده می شود، نرخ استهلاک نامیده می شود. به عنوان مثال، اگر یک شرکت ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال استهلاک کل در طول عمر مورد انتظار دارایی داشته باشد و استهلاک سالانه ۱۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال باشد. این بدان معناست که این نرخ ۱۵ درصد در سال خواهد بود.

هزینه استهلاک شده چگونه کار می کند

روش بهای مستهلک شده ارزیابی دارایی یک روش حسابداری است که توسط مشاغل و افراد برای تعیین ارزش مفید یک دارایی استفاده می شود. توجه به این نکته ضروری است که هزینه مستهلک شده با ارزش بازار یکسان نیست. ارزش بازار، قیمت یک دارایی بر اساس عرضه و تقاضا در بازار است. هر آنچه باید در خصوص ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری

بهای مستهلک شده ارزش دارایی پس از اتمام عمر مفید آن است که در طول زمان از طریق استهلاک کاهش می یابد. روش هزینه مستهلک شده همیشه به سوابق حسابداری اجازه می دهد تا یک دارایی را به ارزش فعلی آن نشان دهد زیرا ارزش دارایی دائماً با محاسبه هزینه استهلاک کاهش می یابد. این همچنین امکان اندازه گیری جریان های نقدی تولید شده از دارایی را در رابطه با ارزش خود دارایی فراهم می کند.

درک استهلاک

دارایی هایی مانند ماشین آلات و تجهیزات گران هستند. شرکت‌ها می‌توانند به‌جای تحقق کل بهای تمام شده دارایی در سال اول، از استهلاک برای تقسیم بهای تمام شده و ایجاد درآمد از آن استفاده کنند. این امر از طریق استهلاک انجام می شود، که به شرکت اجازه می دهد ارزش دارایی را در یک دوره زمانی، به ویژه عمر مفید آن، حذف کند. ممکن است برای محاسبه کاهش در طول زمان در ارزش دفتری استفاده شود، که نشان دهنده تفاوت بین بهای تمام شده اولیه و استهلاک انباشته سالها است.

گفتنی است به تدریج که از عمر مفید اقتصادی دارائی کاسته می گردد، استهلاک آن بطور منظم بصورت هزینه به عملیات واحد اقتصادی تخصیص می یابد. معمولا استهلاک از دو طریق بر صورت سود زیان اثر می گذارد که تأثیر آن را می توان بقرار ذیل خلاصه نمود.

۱) مستقیما به بدهکار حساب هزینه منظور و سبب افزایش آن می شود. مانند هزینه استهلاک خودروهایی که مورد استفاده دایره فروش کالا قرار می گیرد و طبعا به شکل هزینه فروش انعکاس پیدا می کند. هر آنچه باید در خصوص ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری

۲) استهلاک دیگر مربوط به استهلاک ماشین آلات کارخانه است که بصورت قسمتی از بهای تمام شده کالا ثبت و پس از فروش کالا به بدهکار حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته انتقال می یابد. (مانند استهلاک ماشین آلات تولیدی)

استهلاک به طور منظم انجام می شود تا یک شرکت بتواند بهای تمام شده دارایی را از ترازنامه به صورت سود و زیان منتقل کند.
هنگامی که یک شرکت دارایی را خریداری می کند، معامله را به عنوان بدهی برای افزایش حساب دارایی در ترازنامه و اعتبار برای کاهش وجه نقد (یا افزایش حساب های پرداختنی) ثبت می کند که در ترازنامه نیز وجود دارد. هیچ یک از ثبت‌های مجله بر صورت سود و زیان، جایی که درآمدها و هزینه‌ها گزارش می‌شود، تأثیر نمی‌گذارد.

در پایان یک دوره حسابداری، حسابدار استهلاک کلیه دارایی های سرمایه ای را که به طور کامل مستهلک نشده اند، ثبت می کند. ورودی ثبت دفاتر روزنامه شامل موارد زیر است: هر آنچه باید در خصوص ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری
بدهکار به هزینه استهلاک، که به صورت سود و زیان جریان می یابد
بستانکار به استهلاک انباشته که در ترازنامه گزارش می شود

همانطور که در بالا ذکر شد، مشاغل می توانند از استهلاک برای اهداف مالیاتی و حسابداری استفاده کنند. این بدان معنی است که آنها می توانند برای بهای تمام شده دارایی کسر مالیات بگیرند و درآمد مشمول مالیات را کاهش دهند.

انواع استهلاک

در حسابداری استهلاک را به دو نوع کلی می توان تقسیم نمود.

۱) استهلاک به معنای اعم

حکایت از تخصیص بهای تمام شده دارائیها به دوره های مختلف استفاده از آنها می کند. به این ترتیب، هزینه استهلاک در مقابل درآمد هر دوره به حساب منظور می گردد. استهلاک در این معنا به دو گروه قابل تقسیم هستند که عبارتند از:

الف) استهلاک دارائیهای مشهود

این نوع دارائیها وجود خارجی دارند مانند اموال، ماشین آلات و تجهیزات

ب) استهلاک دارائیهای نامشهود

این نوع دارائیها موجودیت مادی ندارند مانند سرقفلی، فرانشیز یا حق امتیاز و حق اختراع و …

۲) استهلاک به معنای کاهش منابع طبیعی

مانند انواع معادن که در نتیجه استخراج از مقدار ذخیره آنها کاسته می شود و وجه افتراق آن با نوع قبلی در این است که گذشت زمان و کار برد اموال، ماشین آلات و تجهیزات از ارزش آنها می کاهد در حالی که استهلاک منابع طبیعی با کاهش مقدار (و نه لزوما کاهش کیفیت آنها همراه است.

فرمول کلی هزینه استهلاک شده

هزینه استهلاک شده = قیمت خرید (یا مبنای هزینه) – استهلاک انباشته

بهای تمام شده معمولا در طول مدت استفاده از دارائی، ثابت می ماند، بطوریکه در پایان عمر مفید دارائی، مجموع اقلام استهلاک دوره های استفاده از آن برابر می شود با بهای اولیه منهای ارزشی که برای دارائی اسقاط در نظر گرفته شده است. (Salvage value)

با توجه به نکات فوق حسابداری استهلاک به روشی گفته می شود که بر اساس آن بهای تمام شده دارائی ثابت منهای ارزش اسقاط آن، بر مدتی که عمر مفید آن برآورد می شود به طریقی معقول و منطقی سرشکن بشود. بنابراین هدف استهلاک، سرشکن کردن بهای تمام شده است و نه تعیین ارزش دارائی

روش های محاسبه استهلاک

روش خط مستقیم

استهلاک دارایی ها با استفاده از روش خط مستقیم، اساسی ترین راه برای ثبت استهلاک است. هر سال هزینه استهلاک مساوی را در طول عمر مفید گزارش می کند تا زمانی که کل دارایی به ارزش اسقاط یافته خود مستهلک شود.

روش محاسبه استهلاک خط مستقیم: مبالغ برابری هزینه استهلاک به هر یک از سالهای عمر مفید دارایی اختصاص می یابد. در این روش مبلغ قابل استهلاک بر سالهای عمر مفید تقسیم می شود تا هزینه استهلاک سالانه معین گردد. در این روش میزان هزینه استهلاک در طول عمر مفید دارایی بصورت یکسان و ثابت است و با گذشت زمان از ارزش دارایی بصورت یکسان کسر می گردد. ارزش هر قلم دارایی در تمام عمر ان مساوی می باشد.  برای محاسبه استهلاک از روش خط مستقیم می توان از فرمول زیر استفاده کرد.
استهلاک سالانه در روش خط مستقیم =   (ارزش اسقاط – بهای تمام شده )/ عمر مفید (سال)

مثال : کالایی با عنوان میز اداری به مبلغ ۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال در ابتدای سال ۹۶ خریداری شده است و نرخ استهلاک ان ۱۰ سال می باشد. بنابراین باید مبلغ خریداری شده (بهای تمام شده ) را بر ۱۰ سال عمر مفید ان تقسیم کرد که برابر ۵۰۰.۰۰۰ ریال در هر سال هزینه استهلاک می شود .

روش محاسبه استهلاک خط مستقیم

سال	شرح	بهای تمام شده	نرخ استهلاک	استهلاک سال	استهلاک انباشته	ارزش دفتری
۹۶	میزاداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۱۰ ساله	۵۰۰.۰۰۰	۵۰۰.۰۰۰	۴.۵۰۰.۰۰۰
۹۷	میزاداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۱۰ ساله	۵۰۰.۰۰۰	۱.۰۰۰.۰۰۰	۴.۰۰۰.۰۰۰
۹۸	میزاداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۱۰ ساله	۵۰۰.۰۰۰	۱.۵۰۰.۰۰۰	۳.۵۰۰.۰۰۰
۹۹	میزاداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۱۰ ساله	۵۰۰.۰۰۰	۲.۰۰۰.۰۰۰	۳.۰۰۰.۰۰۰

روش میزان تولید

روش محاسبه استهلاک میزان تولید: در روش میزان تولید به هر یک ازواحدهای تولید شده، مبلغ ثابتی از استهلاک اختصاص می یابد. برای بدست آوردن این مبلغ ثابت، مبلغ قابل استهلاک بر کار مفید(میزان تولید) تقسیم می شود. بنابراین برای محاسبه هزینه استهلاک دوره کافیست هزینه استهلاک هر واحد را در تعداد واحدهای تولید شده دوره ضرب کنیم.
استهلاک هر واحد تولید = (ارزش اسقاط – بهای تمام شده)/میزان تولید
مثال: در صورتی که بهای تمام شده کالایی برابر ۱۰.۵۰۰.۰۰۰ ریال باشد، ارزش اسقاط برابر ۵۰۰.۰۰۰ ریال در صورتی که در سال ۱۰۰۰ واحد تولید شود

روش محاسبه استهلاک میزان تولید

سال	میزان تولید	هزینه استهلاک(بدهکار)	استهلاک انباشته(بستانکار)	مانده استهلاک انباشته	مانده مستهلک نشده یا ارزش دفتری
۰					۱۰۵۰۰۰۰۰
۱	۱۵۰۰	۱۰۰۰ ×۱۵۰۰	۱۵۰۰۰۰۰	۱۵۰۰۰۰۰	۹۰۰۰۰۰۰
۲	۲۰۰۰	۲۰۰۰۰۰۰	۲۰۰۰۰۰۰	۳۵۰۰۰۰۰	۷۰۰۰۰۰۰
۳	۱۴۰۰	۱۴۰۰۰۰۰	۱۴۰۰۰۰۰	۴۹۰۰۰۰۰	۵۶۰۰۰۰۰
۴	۲۱۰۰	۲۱۰۰۰۰۰	۲۱۰۰۰۰۰	۷۰۰۰۰۰۰	۳۵۰۰۰۰۰
۵	۳۰۰۰	۳۰۰۰۰۰۰	۳۰۰۰۰۰۰	۱۰۰۰۰۰۰۰	۵۰۰۰۰۰(ارزش اسقاط)

روش نزولی

روش تراز نزولی یک روش استهلاک شتابی است. این روش هر سال دستگاه را با درصد استهلاک خط مستقیم آن برابر مقدار قابل استهلاک باقیمانده آن مستهلک می کند. از آنجایی که ارزش دفتری یک دارایی در سال‌های قبل بیشتر است، همین درصد باعث می‌شود مقدار هزینه استهلاک بیشتری در سال‌های قبل افزایش یابد که هر سال کاهش می‌یابد.

روش محاسبه استهلاک مانده نزولی مضاعف:  در یک روش تسریعی استهلاک هزینه استهلاک سال های اول بیشتر ازهزینه استهلاک سال های بعد می باشد. بنابراین این روش یک روش تسریعی استهلاک می باشد. برای محاسبه استهلاک سالانه ارزش دفتری دارایی ثابت در درصد ثابت ضرب می شود. این درصد ثابت دو برابر نرخ استهلاک خط مستقیم می باشد.
به عبارتی دیگر روش نزولی مضاعف موجودی یکی دیگر از روش های استهلاک شتابی است. پس از گرفتن متقابل از عمر مفید دارایی و دوبرابر شدن آن، این نرخ برای باقیمانده عمر مورد انتظار دارایی به پایه استهلاک پذیر، ارزش دفتری اعمال می شود.
نرخ نزولی مضاعف سالانه = ( ۱/ عمر مفید (سال )) *۲
در این روش ارزش اسقاط نباید مستهلک شود و باید تا زمانی که دارایی کنار گذاشته نشده، در دفتر باقی بماند.
مثال : ماشین الات اداری در سال ۹۶ با نرخ استهلاک ۲۰% با بهای تمام شده ۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال

روش محاسبه استهلاک مانده نزولی مضاعف

سال	شرح	بهای تمام شده	نرخ استهلاک	استهلاک سال	استهلاک انباشته	ارزش دفتری
۹۶	ماشین الات اداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۲۰%	۱.۰۰۰.۰۰۰	۰	۴.۰۰۰.۰۰۰
۹۷	ماشین الات اداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۲۰%	۸۰۰.۰۰۰	۱.۰۰۰.۰۰۰	۳.۲۰۰.۰۰۰
۹۸	ماشین الات اداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۲۰%	۶۴۰.۰۰۰	۱.۸۰۰.۰۰۰	۲.۵۶۰.۰۰۰
۹۹	ماشین الات اداری	۵.۰۰۰.۰۰۰	۲۰%	۵۱۲.۰۰۰	۲.۰۰۰.۰۰۰	۲.۰۴۸.۰۰۰

روش مجموع سنوات

روش محاسبه استهلاک مجموع سنوات: یکی دیگر از روش های تسریعی استهلاک، روش مجموع سنوات می باشد. استهلاک با ضرب مبلغ قابل استهلاک دارایی در یک کسر بدست می آید. مخرج این کسر مجموع سال های عمر دارایی می باشد. همچنین امکان استهلاک سریع را فراهم می کند. برای شروع، تمام ارقام عمر مورد انتظار دارایی را ترکیب کنید.
مجموع سنوات عمر دارایی  = (عمر مفید دارایی +۱ ) عمر مفید دارایی/ ۲
روش های دیگر نیز مانند روش روش قسط السنین مبنی بر محاسبات سرمایه گذاری و سود منتسب به آن وجود دارد که به ان روش های هزینه افزا هم گفته می شود.

به عنوان مثال، دارایی با عمر پنج ساله دارای پایه مجموع ارقام یک تا پنج یا ۱+ ۲ + ۳ + ۴ + ۵ = 15 است. در اولین سال استهلاک، ۱۵/۵ استهلاک پذیر است. پایه مستهلک می شود. در سال دوم فقط ۱۵/۴ پایه استهلاک پذیر مستهلک می شد. این امر تا زمانی ادامه می یابد که سال پنجم ۱/۱۵ باقیمانده پایه را مستهلک کند.

برآورد استهلاک

اهمیت استهلاک بر حسب نوع مؤسسه و کمییت دارائی های آن تغییر می کند. در محاسبه استهلاک دو نوع برآورد ضرورت پیدا می کند.

۱) عمر مفید مال

۲) ارزش اسقاط آن

علاوه بر دو مورد مذکور ممکن است پیش بینی هزینه پیاده کردن و برچیدن یا تعویض مال لازم شود. طرز بر آورد این نوع هزینه ها در مؤسسات متفاوت موجب آن می گردد که محاسبه استهلاک بسته به مورد و بر حسب روشی که بکار می رود تغییر یابد.

عوامل تعیین هزینه استهلاک

همانطور که قبلا نیز ذکر گردید هزینه استهلاک هر دوره مالی از سرشکن کردن بهای تمام شده منهای ارزش اسقاط آن بدست می آید که بر حسب فایده اقتصادی از کاربرد آن در دوره مالی عاید می گردد به عملیات آن دوره تخصیص می یابد.

ضمنا متغیرهائی که در محاسبه هزینه استهلاک هر دوره می بایست مورد توجه قرار گیرند عبارتند از :

۱- بهای واقعی تمام شده

۲- برآورد ارزش اسقاط

۳- برآورد عمر مفید

بنابراین محاسبه استهلاک بستگی به یک عامل واقعی و دو عامل برآوردی یا تخصیصی دارد.

ارزش اسقاط

ارزش اسقاط عبارت است از مبلغی که پیش بینی می شود از فروش مال یا در تعویض به هنگام انصراف از کار آن عاید می شود در این برآورد هزینه پیاده کردن و برچیدن مال هم منظور می گردد.

مراحل ثبت استهلاک:

در مورد حسابهای دارائی اصول زیر رعایت می شود.

۱) به هنگام خرید با تحصیل قلمی از دارائی، آن را به بهای تمام شده ثبت می کنند.

۲) پس از آن، در مورد آندسته از دارائیها که عمر معین و محدود دارند، بهای تمام شده منهای استهلاک انباشته تا تاریخ تهیه گزارش مالی، ملاک تعیین ارزش و درج آن در گزارشهای مالی قرار می گیرد و آن را ارزش دفتری یا مانده مستهلک نشده می نامند.

۳) آن قسمت از بهای تمام شده که به اصطلاح بکار رفته و فایده اش منقضی شده است بر اساس اصل مقابله در آمد با هزینه (matching principle) به حساب هزینه جاری منظور می شود.

استهلاک هر دوره به بدهکار حساب هزینه استهلاک و در مورد وسایل تولید، به بدهکار حساب بهای ساخت (سربار کارخانه و به بستانکار حساب دارائی کاه به نام استهلاک انباشته منظور می شود. نکته مهم این است که در نتیجه این عمل بهای تمام شده در طول استفاده از مال جدا و محفوظ و مشخص می ماند و با آنچه به تدریج از طریق استهلاک سالانه، انباشته می شود مخلوط نگردد. حساب دارائی کاه مذکور را که استهلاک انباشته (accumulated depreciation) به آن گفته می شود. در گذشته ذخیره استهلاک می نامیدند که می بایست از بکار بردن آن اجتناب نمود زیرا عمل ثبت استهلاک منطقه ذخیرهای بوجود نمی آورد.

پس از بیان تعاریف و مفاهیم کلی استهلاکات لازم به نظر می رسد بمنظور آگاهی هر چه بیشر مودیان، مقوله مذکور از منظر و دیدگاه قانون مالیاتهای مستقیم نیز مورد مطالعه قرار گیرد.

با مروری به قانون مالیاتها ملاحظه می شود که فصل دوم از باب چهارم به هزینه های قابل قبول و استهلاک اختصاص داده شده است در سلسه مباحث پیش، به شرایطی که از سوی سازمان امور مالیاتی کشور برای پذیرش هزینه های مذکور لحاظ نموده است به تفصیل اشاره گردید در این بررسی استهلاکات از منظر قانون مالیاتها مورد کنکاش و امعان نظر قرار می گیرد.

آن قسمت از دارایی های استهلاک پذیر که بر اثر به کار گیری با گذشت زمان با سایر عوامل و بدون توجه به تغییر قیمتها ارزش آن تقلیل می یابد و همچنین هزینه های تأسیس، قابل استهلاک بوده و هزینه استهلاک آنها جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی تلقی می شود. مقررات مربوط به استهلاک های دارایی های استهلاک پذیر شامل جداول استهلاکها و چگونگی اجرای آن با رعایت استانداردهای حسابداری توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می شود.

گفتنی است افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی های اشخاص حقوقی، با رعایت استانداردهای حسابداری مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نیست و هزینه استهلاک ناشی از افزایش تجدید ارزیابی نیز به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی نمی گردد.

در زمان فروش یا معاوضه دارایی های تجدید ارزیابی شده، ما به التفاوت قیمت فروش و ارزش دفتری بدون اعمال تجدید ارزیابی در محاسبه درآمد مشمول مالیات منظور می شود.

در صورتی که بر اثر فروش مال قابل استهلاک یا مسلوب المنفعه شدن ماشین آلات، زیانی متوجه موسسه گردد، زیان حاصل معادل ارزش مستهلک نشده دارایی منهای حاصل فروش (در صورت فروش) یکجا قابل احتساب در حساب سود و زیان همان سال است. حکم این تبصره در مورد دارایی های تجدید ارزیابی شده نسبت به ارزش دفتری بدون اعمال تجدید ارزیابی جاری است (ماده ۱۴۹ و تبصره های آن)

یکی از مهمترین نکاتی که در ماده مذکور بر آن تاکید شده است موضوع تجدید ارزیابی است که به صراحت بیان می کند، افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارائیهای اشخاص حقوقی مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نخواهد شد. ضمنا هزینه استهلاک ناشی از افزایش تجدید ارزیابی نیز به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی نمی گردد. بعبارت دیگر در زمان فروش یا معاوضه دارائیهای تجدید ارزیابی شده، مابه التفاوت قیمت فروش و ارزش دفتری بدون اعمال تجدید ارزیابی در محاسبه در آمد مشمول مالیات منظور می گردد.

مقایسه روش های استهلاک در حسابداری

روش میزان تولید مناسب ترین راه برای برخورد با دارایی استکه بر اثر مصرف فیزیکی مشمول فرسایش می شوند. بنابراین اگردارایی در یک دوره درآمد بیشتری ایجاد کند، هزینه استهلاک ان دوره نیز باید بیشتر باشد. اما براورد میزان تولید تنها برای دارایی هایی امکان پذیر است  که براورد کارکرد انها نظیر کیلومتر یا سرعت پرواز قابل حصول و اندازه گیری باشد. نظیر دارایی های مثل کامیون ، هواپیما و ..
روش تسریعی استهلاک مانند نزولی مضاعف و مجموع سنولت برای دارایی مناسب است که در سال اول دارای درامد بیشتری باشد. بنابراین در سال اول هزینه استهلاک بیشتری به مقابله با درامد خواهد رفت.
روش های محاسبه استهلاک در حسابداری مبنی بر گذر زمان:
•    روش خط مستقیم
روش محاسبه بر حسب محصول یا روش مبنی بر تغییر هزینه هر دوره:
•    استهلاک در حسابداری به روش میزان تولید
•    استهلاک در حسابداری به روش ساعت کارکرد
روش محاسبه مبنی بر استهلاک بیشتر در سال های عمر داراریی و کاهش تدریجی
•    استهلاک در حسابداری به روش مجموع سنوات
•    استهلاک در حسابداری به روش مانده نزولی

استهلاک انباشته هر آنچه باید در خصوص ثبت استهلاک در حسابداری و هزینه استهلاک در حسابداری

استهلاک انباشته یک حساب خلاف دارایی است، به این معنی که مانده طبیعی آن اعتباری است که ارزش خالص دارایی (NAV) را کاهش می دهد. استهلاک انباشته هر دارایی، استهلاک انباشته آن تا یک نقطه از عمر آن است.

همانطور که قبلاً گفته شد، ارزش دفتری خالص حساب دارایی و استهلاک انباشته است. ارزش اسقاط ارزش دفتری است که در ترازنامه باقی می ماند و پس از آن تمام استهلاک ها تا زمان واگذاری یا فروش دارایی به حساب می آید.

بر اساس آنچه شرکت انتظار دارد در ازای دارایی در پایان عمر مفید آن دریافت کند. ارزش اسقاط تخمینی یک دارایی جزء مهمی در محاسبه استهلاک است.

چرا دارایی ها در طول زمان مستهلک می شوند؟

دارایی های جدید معمولاً با ارزش تر از دارایی های قدیمی تر هستند. استهلاک مقدار ارزشی را که یک دارایی در طول زمان از دست می دهد اندازه گیری می کند – به طور مستقیم از استفاده مداوم از طریق فرسودگی و به طور غیر مستقیم از معرفی مدل های محصول جدید و عواملی مانند تورم.

چگونه دارایی ها برای مقاصد مالیاتی مستهلک می شوند؟

استهلاک معمولاً همان چیزی است که مردم هنگام مراجعه به استهلاک حسابداری در مورد آن صحبت می کنند. این فرآیند تخصیص بهای یک دارایی در طول عمر مفید آن به منظور همسویی هزینه های آن با تولید درآمد است.

کسب‌وکارها همچنین برنامه‌های استهلاک حسابداری را با در نظر گرفتن مزایای مالیاتی ایجاد می‌کنند، زیرا استهلاک دارایی‌ها طبق قوانین و استانداردهای حسابداری به عنوان هزینه کسب‌وکار کسر می‌شود.

برنامه‌های استهلاک می‌تواند از اندازه‌های خط مستقیم ساده تا اندازه‌گیری‌های تسریع‌شده یا هر واحد متغیر باشد.

استهلاک چه تفاوتی با   استهلاک دارائی نامشهود دارد؟

استهلاک فقط به دارایی های فیزیکی یا دارایی اطلاق می شود.  استهلاک دارائی نامشهود یک اصطلاح حسابداری است که اساساً دارایی های نامشهود مانند دارایی های معنوی یا بهره وام را در طول زمان مستهلک می کند.

تفاوت بین هزینه استهلاک و استهلاک انباشته چیست؟

تفاوت اساسی بین هزینه استهلاک و استهلاک انباشته در این واقعیت نهفته است که یکی به عنوان هزینه در صورت سود و زیان ظاهر می شود در حالی که دیگری یک دارایی مخالف گزارش شده در ترازنامه است.

هر دو مربوط به فرسودگی تجهیزات، ماشین‌آلات یا دارایی‌های دیگر هستند و به بیان ارزش واقعی آن کمک می‌کنند، که در هنگام کسر مالیات پایان سال و زمانی که یک شرکت فروخته می‌شود و دارایی‌ها نیاز به ارزیابی مناسب دارند، توجه مهمی است.

اگرچه هر دوی این ورودی‌های استهلاک باید در گزارش‌های پایان سال و سه ماهه فهرست شوند، اما این هزینه استهلاک است که به دلیل کاربرد آن در مورد کسورات رایج‌تر است و می‌تواند به کاهش بدهی مالیاتی شرکت کمک کند. استهلاک انباشته معمولاً برای پیش بینی طول عمر یک اقلام یا پیگیری استهلاک سال به سال استفاده می شود.

منابع :

inta.tax.gov.ir

www.investopedia.com

www.hesabdari-mizan.com