پایه پولی ایران

پایه پولی ایران، به مجموعه ارزش‌های پولی یک کشور که توسط بانک مرکزی آن کشور صادر می‌شود و شامل ارزهای قابل معامله و ذخایر بانکی است، گفته می‌شود. این مقدار از پول معمولاً به عنوان “پایه” یا “پایه پولی” نامیده می‌شود چرا که بانک‌های دیگر از آن برای ایجاد پول بانکی خود استفاده می‌کنند. در واقع، پایه پولی معیاری برای اندازه‌گیری تأثیر گذاری بانک مرکزی بر فرایند ایجاد پول بانکی در یک کشور است. به طور کلی، افزایش پایه پولی می‌تواند به افزایش پول در جریان کشور و در نتیجه افزایش نرخ تورم منجر شود.

در حسابداری، پول پر قدرت به عنوان یکی از ابزارهای مالی شناخته می‌شود که برای معاملات مالی و انتقال ارزش از یک شخص به دیگری استفاده می‌شود. به طور کلی، پول به صورت نقدی (نقدی) یا بانکی (غیرنقدی) وجود دارد و ممکن است به صورت سکه، کاغذ پول، چک، کارت اعتباری، حواله بانکی و غیره باشد هدف اصلی مدیریت پول در حسابداری، کنترل و مدیریت درآمدها و هزینه‌های سازمان است.

  در واقع همان پول‌های – سکه، اسکناس یا اعتبار – منتشر شده از سوی بانک مرکزی هستند. شاید این پرسش برایتان پیش بیاید که چرا به این پول‌ها، پول پرقدرت می‌گویند؟ پول پرقدرت، عبارت است از پولی که مستقیما توسط بانک مرکزی به وجود می‌آید و شامل موارد ترازنامه بانک مرکزی می‌شود. به بیانی ساده، پول پرقدرت برابر است با جمع اسکناس و مسکوک – مسکوک یعنی پول فلزی یا همان سکه – به علاوه سپرده‌های بانکی نزد بانک مرکزی. در واقع پایه پولی، منبعی است که توسط بانک مرکزی منتشر شده و در چرخه اقتصاد در اختیار بانک‌های تجاری قرار می‌گیرد؛ به گونه‌ای که بانک‌ها می‌توانند با استفاده از این منابع و از طریق خلق پول بانکی به گسترش حجم پول بپردازند.

انواع پول در حسابداری

در حسابداری، پول به معنای واحد پول مورد استفاده در یک کشور یا منطقه مشخص می‌شود که برای اندازه گیری ارزش هر کالا یا خدمات استفاده می‌شود. در عمل، پول به صورت مادی یا غیرمادی در دسترس است و در انواع مختلفی در حسابداری استفاده می‌شود.
انواع پول در حسابداری عبارتند از:

پول نقد

شامل ارزش پولی که به صورت مستقیم و مادی در دسترس است، مانند ارزهای کاغذی و سکه ها.

پول الکترونیکی

شامل پولی است که به صورت الکترونیکی از طریق کارت‌های بانکی، تراکنش‌های اینترنتی و دیگر وسایل مشابه انتقال می‌یابد.

پول غیرنقد

شامل هر گونه پرداختی است که به صورت غیرنقدی صورت می‌گیرد، مانند چک، سفته، اوراق قرضه و اوراق بهادار.

در کل، در حسابداری انواع پول به عنوان دارایی‌های متمایز در دفاتر حسابداری ثبت می‌شوند و در سود و زیان و ترازنامه شرکت‌ها تاثیر می‌گذارند.

اهمیت پول در حسابداری

موضوع پایه پول محدود در بسیاری از کارهای تحلیلی نیز به دلیل علاقه به روشن کردن دامنه و تأثیر سیاست پولی است. بنابراین، بخش عمده ای از کارهای تجربی انجام شده در این زمینه، تعریف را محدود به محدود کردن پول با این فرض کرده است که بیشتر قابل کنترل توسط مقامات پولی است. همچنین ملاحظات قانونی و نهادی به اهمیت پول محدود کمک کرده است. با این حال، واضح است که در شرایط تورم بالا و متغیر، زمانی که سیاست‌ها و تحولات اقتصادی آتی عموماً نامشخص هستند، پیش‌بینی تقاضا برای پول بسیار دشوار می‌شود.
پول در حسابداری به عنوان یک واحد اندازه گیری مالی مهم است. با استفاده از پول، می توان تراکنش های مالی را انجام داد و ارزش های مختلف را با هم مقایسه کرد. همچنین، پول به عنوان یک ابزار مدیریتی برای بررسی عملکرد مالی کسب و کار نیز مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین، درک مفهوم پول و انواع آن در حسابداری، برای مدیریت مالی بهتر و دقیق تر، بسیار اهمیت دارد.
اهمیت پول در حسابداری بیشتر از همه به دلیل نقش آن در اندازه گیری و تسویه حساب‌هاست. در واقع، پول به عنوان یک واحد اندازه گیری به کار می‌رود و این به معنی آن است که هرگونه معامله مالی را می‌توان با استفاده از پول به صورت ساده و قابل فهم انجام داد. همچنین، محاسبه سود و زیان، ارزش گذاری دارایی‌ها و بدهی‌ها، ارزش گذاری شرکت‌ها و تعیین میزان مالیات بر اساس درآمد، همگی به کمک پول انجام می‌شوند.

مقایسه انواع پول در حسابداری

انواع پول مختلفی در حسابداری وجود دارند، مانند پول نقد، پول بانکی، پول الکترونیکی. هر نوع پول دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است و در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پول نقد

پول نقد به عنوان یک نوع پول فیزیکی استفاده می‌شود و به راحتی در دسترس است. از آنجا که قابل حمل بودن و استفاده آسان دارد، در بسیاری از تراکنش‌ها، از جمله خرید و فروش کالاها، استفاده می‌شود.
از دیگر مزایای پول نقد، سرعت و قابلیت استفاده در معاملات سریع و آسان است. به عنوان مثال، در مواردی که نیاز به پرداخت فوری وجود دارد، پول نقد می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.

پول بانکی

شامل تمام پول‌هایی است که در حساب بانکی شخص قرار دارد، اعم از پول جاری، پول پس‌انداز و پول قرضی. این نوع پول نقدی نیست، اما در بسیاری از تراکنش‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع پول به دلیل امنیت و راحتی استفاده، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

پول الکترونیکی

شامل پول‌هایی است که به صورت الکترونیکی انتقال می‌یابند. این نوع پول، در تراکنش‌های آنلاین مانند خرید و فروش اینترنتی و پرداخت‌های بین المللی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با افزایش تعداد تراکنش‌های الکترونیکی، استفاده از پول الکترونیکی نیز رو به افزایش است.
از طرفی، پول الکترونیکی امکان پرداخت‌های بدون نقد را فراهم می‌کند و برای افرادی که از این روش استفاده می‌کنند، قابلیت پیگیری معاملات به صورت آنلاین وجود دارد.

در مقایسه انواع پول در حسابداری، مهمترین نکته تفاوت در قابلیت تسویه حساب است. پول نقد در معاملات بین افرادی که به طور فیزیکی حضور دارند، استفاده می‌شود و در معاملات بین شرکت‌ها یا افرادی که در مکان‌های مختلف هستند، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. پول الکترونیکی به دلیل قابلیت استفاده در معاملات آنلاین، در معاملات بین شرکت‌ها و افرادی که در مکان‌های مختلف هستند، استفاده می‌شود.

انواع پایه پولی در ایران

پایه پولی در ایران به دو مورد یعنی پایه پول یا پایه پایه پول نقدینگی و پایه پول یا پایه پایه پول تسهیلاتی اشاره دارد.

• پایه پول نقدینگی: شامل پول‌های نقدی و معادلات پولی اعم از سپرده‌های کوتاه‌مدت بانکی در بانک‌های مرکزی و نیز مبادلات مستقیم بین بانک‌های مرکزی و نهادهای دولتی و خارجی است. در واقع پایه پول نقدینگی یا پایه پول مرکزی از ترکیب مبالغ پول نقد در جریان و سپرده‌های بانکی در بانک مرکزی تشکیل می‌شود.
• پایه پول تسهیلاتی: شامل سپرده‌های بانکی طول مدت در بانک‌های مرکزی و دیگر سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت در دولت است که قابلیت تبدیل به پول نقد را دارند.

هر دو پایه پولی در ایران تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارند و به عنوان مؤثرهایی برای اقتصاد کشور بکار می‌روند. به طور کلی، پایه پولی یک کشور نشان دهنده میزان پشتوانه نقدینگی و تسهیلات آن کشور برای حمایت از اقتصاد و پشتیبانی از پول ملی آن است.

بنابراین، برای هر کسب و کاری که در حوزه حسابداری فعالیت می‌کند، اهمیت شناخت و درک مفاهیم پول و نوع آن در حسابداری بسیار بالاست. برای موفقیت در مدیریت مالی و اجرای محاسبات مالی، لازم است که مفاهیم پول و نوع آن را در نظر داشته باشیم و از روش‌های مناسبی برای برقراری کنترل و مدیریت آن‌ها استفاده کنیم.

منابع تامین پایه پولی در ایران

در ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (با نام اختصاری “بیمه”) مسئول تأمین پایه پولی کشور است. بانک مرکزی ایران این کار را با انجام عملیات‌های بازار پول، نظارت بر کارگزاران بورس و بازار اوراق بهادار، مدیریت نرخ بهره و نرخ تسهیلات پولی، تنظیم سیاست‌های پولی و مالی و همچنین کنترل نرخ ارز انجام می‌دهد.

همچنین بانک مرکزی می‌تواند با استفاده از ابزارهای دیگری مانند صدور اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و…، موارد دیگری را نیز به عنوان منابع تأمین پایه پولی در نظر بگیرد.

آیا جایگزینی برای پول در حسابداری هست ؟

در حسابداری، پول به عنوان یک واحد پایه برای اندازه گیری ارزش های مالی استفاده می شود و به عنوان یکی از مهم ترین عناصر در سیستم اقتصادی شناخته می شود. در حال حاضر، هیچ جایگزینی برای پول در حسابداری وجود ندارد و همچنان به عنوان یک واحد پایه برای اندازه گیری ارزش های مالی به کار می رود. با این حال، تکنولوژی های جدید مانند فناوری زنجیره بلوک و ارزهای دیجیتالی نیز به صورت کم کم وارد عرصه حسابداری شده و در برخی موارد به عنوان ابزاری برای پرداخت ها و انتقال ارزش مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال، هنوز هم پول به عنوان واحد پایه برای اندازه گیری ارزش های مالی مورد تأیید قرار دارد.