ارزش افزوده اقتصادی (EVA)

ارزش افزوده اقتصادی را آیا می توان  یک معیار مناسب از ارزیابی عملکرد شرکتها وجود دارد که سرمایه‌گذاران را در شناسایی فرصتهای مطلوب سرمایه‌گذاری یاری کند و مدیران را به تصمیم‌گیریهایی علاقه‌مند سازد که برای واحد تجاری ایجاد ارزش نماید دانست ؟

مالکان، مدیران وظیفه اجرای استراتژی را به مدیران می‌سپرند، اما توجه اصلی آنها به‌دست آوردن سود کافی از سرمایه گذاری‌شان است. ارزش افزوده اقتصادی، همان‌طور که در ادامه بحث خواهد شد بیان می‌کند که آیا مدیران معیارهای برگ نمره را بدرستی موازنه کرده‌اند؟ به گفته کاپلان ایجاد ارزش افزوده اقتصادی نتیجه ایده‌آل استراتژی موفق است و عبارت است از تلاش برای انجام.

با توسعه شرکتها بتدریج مدیریت از مالکیت جدا می‌شود و بحث مسئولیت پاسخگویی به‌وجود می‌آید، بدین معنی که مدیران در برابر مالکان باید پاسخگو باشند. با تمایز مالکان از مدیران و توجه به اینکه مالکان آگاهی کمی از مسائل مالی دارند و به اطلاعات گزارش‌شده از سوی مدیریت متکی هستند آنان به ارزیابی عملکرد مدیریت نیاز دارند و در این ارزیابی ناچار به استفاده از اندازه‌گیری می‌باشند.
اما اگر این اندازه‌گیری تنها متکی بر ارقام و اطلاعات مالی باشد نمی‌تواند مبنای صحیحی برای قضاوت و تصمیم‌گیری پدید آورد. یک دلیل این امر این است که مدیران مسئول گزارش ارقام و اطلاعات مالی هستند و ممکن است اطلاعات گزارش شده انعکاسی از عملکرد واقعی شرکت نباشد. البته اگر مدیران اطلاعات مالی را به‌طور واقعی و صحیح هم گزارش کرده باشند تنها اتکا به این اطلاعات در ارزیابی عملکرد مدیران کافی نیست.

برای درک بیشتر موضوع فرض کنید شرکتی در دو سال متوالی دارای سود یکسانی باشد، اما در سال دوم اقداماتی در جهت جلب بیشتر رضایت مشتریان انجام داده یا اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی جهت افزایش مهارت و تخصص کارکنان کرده است. افزایش رضایت مشتریان نشانه فروش بیشتر و به‌دنبال آن کسب سود بیشتر درآینده است و از طرف دیگر افزایش مهارت و تخصص کارکنان موجب افزایش کارایی و بهره‌وری خواهد شد. اما اگر بخواهیم تنها از بُعد مالی عملکرد شرکت را اندازه بگیریم شرکت در هر دو دوره عملکرد یکسانی داشته ولی واقعیت این است که شرکت در سال دوم عملکرد بهتری داشته است.

ارزش افزوده اقتصادی (EVA) چیست؟

ارزش افزوده اقتصادی (EVA) معیاری از عملکرد مالی یک شرکت بر اساس ثروت باقیمانده است که با کسر هزینه سرمایه آن از سود عملیاتی آن محاسبه می‌شود و برای مالیات بر مبنای نقدی تعدیل می‌شود. ارزش افزوده اقتصادی همچنین می تواند به عنوان سود اقتصادی نامیده شود، زیرا تلاش می کند تا سود اقتصادی واقعی یک شرکت را بدست آورد.

ارزش افزوده اقتصادی معیاری است که جهت نظارت کلی، در زمینه خلق ارزش، در شرکت به‌کار برده می‌شود. ارزش افزوده اقتصادی استراتژی نیست، راهی است که نتایج را اندازه‌گیری می‌کند.

با توجه به اینکه معیار ارزش افزوده اقتصادی به توانایی بنگاه اقتصادی در خلق بازده مازاد بر بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران براساس ریسک معین اشاره دارد می‌تواند میزان اثربخشی عملیات شرکت را اندازه‌گیری کند. اگر نتیجه این اندازه‌گیری مثبت باشد می‌توان چنین قضاوت کرد که مدیریت طی عملیات جاری، ارزش شرکت را افزایش داده و چنانچه منفی باشد عملکرد مدیریت باعث کاهش ارزش واحد تجاری شده است. این معیار که با هدف سازمان در زمینه افزایش ثروت سهامداران همبستگی دارد توسط استوارت (Stern Stewart) ارائه شده و برابر سودهای عملیاتی منهای هزینه سرمایه‌هایی است که برای ایجاد آن به‌کار گرفته شده است و در واقع به‌عنوان یکی از شاخصهای سوداوری درنظر گرفته می‌شود.

به عبارتی دیگر ارزش افزوده اقتصادی عبارت است از :

• ارزش افزوده اقتصادی (EVA) که به عنوان سود اقتصادی نیز شناخته می شود، هدف آن محاسبه سود واقعی اقتصادی یک شرکت است.
• مبنایی برای اندازه گیری ارزشی که یک شرکت از وجوه سرمایه گذاری شده در آن ایجاد می کند استفاده می شود.
• با این حال، این مولفه اقتصادی به شدت بر سرمایه سرمایه گذاری شده متکی است و برای شرکت های غنی از دارایی بهترین استفاده را دارد، جایی که شرکت هایی با دارایی های نامشهود، مانند کسب و کارهای فناوری، ممکن است نامزدهای خوبی نباشند.

فرمول محاسبه ارزش افزوده اقتصادی

EVA= (r – WACC ) × Capital

EVA= (r × Capital) – (WACC × Capital)

EVA= NOPAT – (WACC × Capital)

r = نرخ بازده سرمایه

WACC = میانگین وزنی هزینه سرمایه

Capital = سرمایه

NOPAT = سود عملیاتی خالص پس از کسر مالیات

EVA = ارزش افزوده اقتصادی

ملاحظات ویژه

معادله EVA نشان می دهد که سه جزء کلیدی برای EVA یک شرکت وجود دارد: سود عملیاتی خالص پس از کسر مالیات ، مقدار سرمایه سرمایه گذاری شده و میانگین وزنی هزینه سرمایهو سود عملیاتی خالص پس از کسر مالیات را می توان به صورت دستی محاسبه کرد، اما معمولاً در فهرست مالی یک شرکت عمومی ذکر شده است.

سرمایه سرمایه گذاری شده مقدار پولی است که برای تامین مالی یک شرکت یا یک پروژه خاص استفاده می شود. میانگین وزنی هزینه سرمایه میانگین نرخ بازدهی است که یک شرکت انتظار دارد به سرمایه گذاران خود پرداخت کند. اوزان به عنوان کسری از هر منبع مالی در ساختار سرمایه یک شرکت به دست می آید. میانگین وزنی هزینه سرمایه نیز قابل محاسبه است اما به طور معمول ارائه می شود.

عوامل تاثیر گذار برمبنای ارزش افزوده اقتصادی ایجاد ارزش در یک شرکت

1.  شرکت از سرمایه به‌کار گرفته‌شده چه بازدهی کسب می‌کند؟
2. برای این سرمایه به‌کار گرفته‌شده چه هزینه‌ای می‌پردازد؟

بنابراین آنچه در این معیار اهمیت دارد این است که شرکت بتواند بازدهی بیش از هزینه سرمایه منابع مالی خود به‌دست آورد.

ارزش افزوده اقتصادی ارزش سهام را دقیقتر از سود هر سهم ۱۱ و بازده حقوق صاحبان سهام ۱۲ به‌دست می‌آورد. اخیراً شرکتها قدم در راهی از مدیریت درامدها گذاشته‌اند که آنها را به‌سوی مدیریت ارزش سوق می‌دهد. ارزش افزوده اقتصادی با ارائه مدلهای کاربردی قابل اجرا به مدیران در این فرایند کمک می‌کند.

یکی از مزایای اصلی ارزش افزوده اقتصادی، ارائه زبان واحدی در کل سازمان است. زمانی‌که ارزش افزوده اقتصادی کانون توجه فرایند مدیریت قرار می‌گیرد عملکرد سازمان کارا خواهد شد چرا که ارزش افزوده اقتصادی به ما مسئولیت پاسخگویی می‌دهد و می‌تواند تنها معیاری باشد که موفقیت در آن خلاصه می‌شود.

نتیجه گیری

در این مقاله درباره ارزش افزوده اقتصادی (EVA) بحث کردیم . با به انتها رسیدن این مطلب، شما بینندگان عزیز می توانید برای مشاهده و خواندن دیگر مقالات در این زمینه به صفحه مقالات مراجعه کنید. و همچنین  در ادامه مطالب بعدی بیشتر درباره موضوعات خاص مشاغل و مطالب مرتبط با حسابداری و حسابرسی صحبت خواهیم کرد با ما همراه باشید.