صورت مغایرت بانکی و اهمیت تطابق با قوانین مالی

صورت مغایرت بانکی به معنای عدم تطابق فعالیتهای یک بانک با قوانین و مقررات مالی است و به عنوان یک مشکل جدی برای بانک ها محسوب می شود.

صورت مغایرت بانکی در تطابق با قوانین مالی اهمیت زیادی دارد و برای حفظ استقرار سیستم بانکی و اعتماد عمومی به بانک ها و بازارهای مالی ضروری است. بانک ها باید اقدامات لازم را برای رفع مغایرت ها و تطابق با قوانین مالی انجام دهند تا بتوانند عملکرد موفقیت آمیزی داشته باشند.

تعریف صورت مغایرت بانکی

مغایرت بانکی به هنگامی رخ می‌دهد که اطلاعات مالی بانک واقعیتی نداشته باشد و با اطلاعات مالی کاربران، صورت گیرد. این نوع مغایرت ممکن است به صورت شایع از طریق خطاهای انسانی در هنگام وارد کردن اطلاعات مالی، خطاهای سیستمی یا تقلب های کاربران رخ دهد.

مثال هایی از مغایرت بانکی عبارتند از:

• نامعتبر شناختن تراکنش ها: بعضی از تراکنش ها در سیستم بانکی ثبت نشده و در نتیجه صورت گیری تراکنش های نادرست ممکن است کاربر را به اشتباه بیافکند.
• اشتباه در محاسبه موجودی: در برخی مواقع ممکن است بانک محاسبات خود را انجام ندهد یا به نحوی نادرست محاسبه کند که باعث ایجاد مغایرت در موجودی حساب کاربر شود. به عنوان مثال، بانک ممکن است بابت یک تراکنش معادل مقداری از موجودی کاربر کمتر یا بیشتر شمارش کند.
• تاخیر در بروزرسانی تراکنش ها: برخی از تراکنش ها ممکن است به طور ناگهانی در سیستم بانکی نمایش داده نشوند و در نتیجه موجب ایجاد موجودی نادرست شود.

بانک ها معمولاً تلاش می‌کنند تا با اصلاح اشتباهات و ارائه امکانات برای بررسی صحت اطلاعات مالی، از وقوع مغایرت های بانکی جلوگیری کنند. اما در صورت بروز این نوع مشکلات، استرداد و تصحیح موجودی و صورت گرفته ها معمولاً توسط بانک پیگیری می‌شود.

اهمیت صورت مغایرت بانکی و اهمیت تطابق با قوانین مالی

1. حفظ اعتماد عمومی:
   بانک ها به عنوان موسسات مالی مسئولیت حفظ اعتماد عمومی را دارند. هر گونه مغایرت بانکی نشان دهنده نقض اصول شفافیت و روشنی است و می تواند باعث کاهش اعتماد عمومی به بانک و سیستم بانکی شود. افشای صورت مغایرت بانکی ناشی از تطابق با قوانین مالی، می تواند باعث افزایش اطمینان عمومی و کاهش احتمالات مشکوک در بازارهای مالی شود.
2. حفظ استقرار و پایداری سیستم بانکی:
   مغایرت بانکی می تواند منجر به عدم تعادل و پایداری سیستم بانکی شود. قوانین مالی اصول و مقرراتی را برای فعالیت بانک ها تعیین می کنند و عدم تطابق با این قوانین می تواند باعث بروز مشکلات سیستمی شود. برای حفظ استقرار و پایداری سیستم بانکی، ضروری است که بانک ها به قوانین مالی پایبند باشند و هر گونه صورت مغایرت بانکی را در اسرع وقت برطرف کنند.
3. پیشگیری از ریسکهای عدم تطابق:
   صورت مغایرت بانکی می تواند نشان دهنده ریسکهای عدم تطابق با قوانین مالی باشد. عدم تطابق با قوانین مالی می تواند باعث بروز ریسکهای قانونی، مالی و سیاسی شود که منجر به ضررهای مالی برای بانک و سایر سازمانهای مالی مرتبط می شود. برای پیشگیری از این ریسکها، مهم است که بانک ها به صورت مغایرت بانکی دقت کافی را اعمال کنند و نشانه های احتمالی مغایرت را در ابتدا شناسایی و راهکار مناسب برای برطرف کردن آن ها پیاده سازی کنند.

نحوه تهیه صورت مغایرت بانکی

برای یادگیری نحوه تهیه صورت مغایرت بانکی لازم است ابتدا انواع روش­های مغایرت­ گیری را بشناسید. به طور کلی برای مغایرت­ گیری از سه روش استفاده می­کنند. در هر یک از روش­ها، یکی از اسناد موجود در حسابداری را مبنا قرار می­دهیم:

روش اول بر اساس «مانده بانک»

مانده بانک در دفتر شرکت را مشخص کنید. در این روش باید مواردی که از حساب شرکت کم و یا به آن اضافه می­کند، در نظر بگیرید:

• وجه بین راهی و مانده بر مبنای صورت حساب بانک به حساب شرکت اضافه می­شوند.
• کارمزد بانک، اسناد تنزیلی و چک لاوصول از حساب شرکت کم می­شوند.

روش دوم بر مبنای «مانده دفاتر»

در این شیوه با روش­های حسابداری از مانده بانک به مانده دفاتر شرکت می­رسیم. برای تهیه صورت مغایرت بانکی در این روش به این ترتیب عمل کنید:

1. وجوه بین راهی را به مانده حساب بانک اضافه کنید.
2. چک معوق را از مانده حساب بانک کم کنید.
3. اسناد تنزیلی، چک لاوصول و کارمزد بانک را از مانده حساب شرکت کم کنید.
4. واریزی دیگران و مانده دفاتر شرکت را به مانده حساب شرکت اضافه کنید.

روش سوم بر اساس «مانده واقعی شرکت»

در این شیوه، صورت مغایرت بانکی را از صورت مانده بانک بر طبق دفاتر و صورت حساب بانک تهیه می­کنید. به صورت ذیل عمل کنید:

• مانده­‌هایی که طبق دفاتر شرکت اضافه می­کنید: کارمزد بانک، اسناد تنزیلی، چک لاوصول و واریزی دیگران.
• مانده‌­هایی که طبق صورت حساب بانک اضافه می‌­کنید: چک­های معوق و وجوه بین راهی.

مراحل تهیه صورت مغایرت بانکی

برای تهیه صورت مغایرت بانکی لازم است این مراحل را طی کنید:

1. بررسی صورت حساب بانکی و دفترهای شرکت از جهت برابر بودن لیست بدهکار و بستانکار
2. بررسی صورت حساب بانکی بر اساس موضوع و توضیحات
3. بررسی اشتباهات اقلام باز ثبت شده در لیست بدهکار و بستانکار صورت حساب بانک و دفاتر
4. مقابله کردن مبالغ بدهکار دفاتر با مبالغ بستانکار صورت حساب بانک
5. مقابله کردن مبالغ بستانکار دفاتر با مبالغ بدهکار صورتحساب بانک

انواع اقلام باز در صورتحساب بانک

اقلام باز مواردی هستند که در صورتحساب بانک یا دفاتر ثبت نشده و مقابله نشده‌­اند. به طور کلی چهار نوع اقلام باز داریم:

1. اقلام باز بستانکار دفتر: همچون چک­های معوقه که چک­های صادر شده و وصول نشده هستند. این مورد را باید در قسمت بستانکار دفتر حساب بانکی ثبت کنید. در زمان تهیه صورت مغایرت از مانده صورت حساب بانک کسر کنید.
2. اقلام باز بدهکار دفتر: در ستون بدهکار ثبت می­شوند. ولی در آخر ماه به ستون بستانکار صورتحساب بانک منتقل می­شوند. مثل وجوه بین راهی که واریزی از دیگر شهرها هستند؛ مستندات آن اعلام می­شود ولی بانک با تأخیر دریافت می­کند. این­ها را در زمان تهیه صورت مغایرت بانکی به مانده بر اساس صورتحساب بانکی اضافه کنید.
3. اقلام باز بدهکار صورتحساب بانکی: هزینه‌های بانکی جزء این دسته هستند. شرکت از برداشت آن اطلاع ندارد و یا بانک در ارسال مستندات تأخیر دارد. این­ها باید در قسمت بدهکار صورت حساب بانک وارد شوند. اما در قسمت بستانکار دفتر ثبت نمی­کنیم. موقع تهیه صورت مغایرت این­ها را از مانده دفاتر شرکت کسر کنید.
4. اقلام باز بستانکار حساب بانکی: مبالغی که به حساب شرکت منتقل شده و شرکت نمی­داند یا مستندات هنوز ارائه نشده است. این­ها در ستون بستانکار ثبت می­شوند اما در ستون بدهکار دفتر وارد نمی­شوند. این اقلام را به مانده دفاتر شرکت اضافه کنید.اما ایجاد مغایرت چه دلایلی دارند؟
5. چکی که صادر کردید تا زمان دریافت صورتحساب بانک به بانک نرفته است.
6. بانک اعلامیه بستانکاری چک یا سفته وصول شده را اطلاع نداده است.
7. بانک اعلامیه بدهکاری بابت برداشت مبلغی را اعلام نکرده است.
8. مبلغی در پایان وقت اداری به حساب واریز کردید ولی ثبت نکرده باشید.
9. بانک در ثبت مبلغ واریز یا برداشت از حساب خطا کرده باشد.
10. حسابدار مبالغ فیش واریزی و چک را اشتباه ثبت کرده باشد.

نمونه صورت مغایرت بانکی

در روش سنتی تهیه صورت مغایرت بانکی، مبالغ صورت حساب و دفاتر را در این فرم وارد کنید تا مغایرت پیدا شود:

مانده بانک طبق دفاتر
واریزی (بدهکار)	برداشت (بستانکار)
۶	۱
۷	۲
۸	۳

صورتحساب بانک
برداشت (بدهکار)	واریزی (بستانکار)
۱	۶
۲	۷
۳	۸
۴ (اقلام باز)	۹ (اقلام باز)
جمع: Y	جمع: X

	۴ (اقلام باز)
جمع: X	جمع: Y

می­توانید اقلام باز را جداگانه در فرم زیر ثبت کنید.

اقلام باز دفتر معین بانک

شماره سند	تاریخ	شرح	بدهکار	بستانکار

اقلام باز صورتحساب بانک

ردیف	تاریخ	شرح	بدهکار	بستانکار

با مقایسه ستون­های مانده، کنار مبالغی که با هم یکسان هستند، تیک بزنید. مواردی که ثبت نشده یا اختلاف دارد، علامتگذاری کنید. بعد از بررسی علت مغایرت و تهیه صورت مغایرت بانکی، نیاز است رویدادهایی که از مانده دفتر شرکت کسر یا اضافه شده ثبت کنید. سپس مبالغ و اقلام بدست آمده در جدول بالا را در فرم ترازنامه­ای زیر وارد کنید.

مدل ترازنامه ای صورت مغایرت بانکی حساب……

مانده طبق دفاتر…………………….(مبلغ) اقلام باز بستانکار صورتحساب بانک اضافه می­شود: واریزی مشتریان ……………………………(مبلغ) اقلام باز بدهکار صورتحساب بانک کسر می­شود: به عنوان مثال: اشتباه حسابدار  ………..(مبلغ) چک لا وصول ………..(مبلغ) کارمزد بانکی …………(مبلغ)   ……………………….(مبلغ)	مانده صورتحساب بانک…………………….(مبلغ) اقلام باز بدهکار دفاتر شرکت اضافه می­شود: وجوه بین راهی اقلام باز بستانکار دفاتر شرکت کسر می­شود: به عنوان مثال: چک معوق …………………….(مبلغ) اشتباه بانکدار…………………….(مبلغ)     ………………………(مبلغ)
مانده واقعی…………………………….(مبلغ)	مانده واقعی  ………………………………(مبلغ)

تاریخ:………………..

آموزش ثبت حسابداری صورت مغایرت بانکی

برای ثبت حسابداری صورت مغایرت بانکی علاوه بر روش دستی که در بالا توضیح دادیم، از نرم افزار حسابداری هم می­توان کمک گرفت. برای این کار، در بخش دریافت و پرداخت، در قسمت صورت حساب بانکی جدید، فایل اکسل را دانلود ­کنید. صورتحساب را در فرمت فایل، قرار ­دهید و در سیستم آپلود کنید. یا به شکل دستی صورت حساب­ها را وارد سیستم کنید. تاریخ و شماره حساب را به نرم افزار بدهید.

در قسمت مغایرت جدید شماره حساب، صورت حساب و تاریخ را انتخاب کنید. بر اساس صورت حساب بانکی و دفاتری که قبلا وارد کرده­اید، اقلام بانک و دفتر و مانده دفاتر و بانک را می­بینید. می­توانید مغایرت­گیری را به صورت دستی و یا اتوماتیک انجام دهید. اقلام بازی که به روش­های ذکر شده، پیدا می­کنید، در دفاتر ثبت کنید.

نمونه صورت مغایرت بانکی در حسابداری

اگر در ستون بستانکار طبق صورت حساب بانک یک قلم باز پیدا کردید، آن را در ستون واریزی یا بدهکار دفاتر شرکت به عنوان ثبت اصلاحی یا جدید وارد کنید. به این ترتیب مغایرت بانکی برطرف می­شود؛ سپس کنارش تیک بزنید. این کار را تا زمانی ادامه ­دهید که نهایتا مانده واقعی دفاتر با مانده واقعی بانک یکسان شود.­ موارد قرمز رنگ در ستون راست بالا را در دفاتر وارد کنید.

نکات مهم در تهیه صورت مغایرت بانکی

• اگر اسناد حسابداری به دقت در دفتر و نرم افزار حسابداری ثبت کنید، مانده حساب شفاف و واضح است. با داشتن مانده حساب دقیق به راحتی می توان صورت مغایرت بانکی را تهیه کرد.
• با گرفتن ترازنامه آزمایشی در دوره­های مختلف، مغایرت بانکی در هر دوره بررسی و اصلاح می­شود. برابری ستون بدهکار و بستانکار نشان دهنده عدم وجود مغایرت است.
• موارد ثبتی در دفاتر شرکت و صورت حساب بانکی، منابع شما برای تهیه صورت مغایرت بانکی هستند. به مواردی که بین مانده حساب بانک در دفاتر با مانده حساب واقعی در بانک ایجاد مغایرت می­کنند، توجه داشته باشید.
• اگر صورتحساب‌ها را در نرم افزار سپیدار سیستم ثبت کنید، در مدتی کوتاه یک صورت مغایرت بانکی دقیق خواهید داشت.

نتیجه گیری

صورت مغایرت بانکی به موقع استفاده از حسابهای بانکی بدون اجازه یا توافق مالی است. این عمل علاوه بر آسیب رساندن به اعتماد افراد به بانک و سیستم بانکی، قابلیت مجازات های قانونی را نیز دارد. تطابق با قوانین مالی، به ویژه برای بانک ها، بسیار مهم است.

بانک ها در تمامی جوانب فعالیت خود باید با قوانین مالی رایج و مقررات مالی کار کنند. ضرورت تطابق با این قوانین از دو جنبه مهم برخوردار است:

۱. حفظ اعتبار بانک: یکی از فواید تطابق با قوانین مالی حفاظت از اعتبار بانک است. عدم رعایت قوانین مالی می‌تواند به دستکاری در اسناد مالی، سوء استفاده از اطلاعات مشتریان یا تخلف در انجام تراکنش ها منجر شود. این موارد می‌توانند به نتیجه‌ای منفی برای بانک و اعتبار آن منجر شوند که می‌تواند از دست دادن مشتریان فعلی و سهامداران بانک و حتی توقف فعالیت بانک را در پی داشته باشد.

۲. جلوگیری از پنالتی‌ها: تطابق با قوانین مالی امری ضروری است به خاطر مجازات هایی که ممکن است برای عدم تطابق بانک با قوانین مالی اعمال شود. این مجازات ها شامل جرایم مالی بزرگ، حذف مجوزها و اجازه ها، بسته شدن بانک یا شعب و حتی ممنوعیت از فعالیت بانکی است. همچنین، بانک ممکن است به دلیل عدم تطابق با قوانین مالی از تسهیلات و اعتبارات بانکی خارج شود و دسترسی به خدمات بانکی را از دست دهد.

به طور خلاصه، صورت مغایرت بانکی به عدم تطابق با قوانین مالی اشاره دارد و اهمیت تطابق با قوانین مالی، حفظ اعتبار و بقای بانک است.